فتق اینگوینال
فتق اینگوینال نوعی فتق شکمی است که در ناحیه کشاله ران دیده می شود. اگر روده ها بافت چربی به کانال مغبنی یا اینگوینال که زیر شکم قرار دارد، فشار وارد کند، باعث ایجاد فتق کشاله ران می شود. کانال مغبنی هم در مردان و هم در زنان وجود دارد؛ به دلیل محل بروز این فتق، نام دیگر فتق کشاله ران را فتق مغبنی یا فتق اینگوینال نیز می نامند. فتق شکمی باعث برآمدگی کشاله ران و درد موقع راه رفتن می شود و گاهی اوقات نیز ممکن است علامتی نداشته باشد. در این صورت فرد به پزشک مراجعه نمی کند و بیماری پیشروی می کند. بنابراین در صورت مشاهده برآمدگی در ناحیه کشاله ران و فتق اینگوینال، به جراح عمومی مراجعه کنید تا از تشدید عوارض و درد جلوگیری کنید.
علت ایجاد فتق کشاله ران
یکی از علت های اصلی ایجاد فتق کشاله ران، ضعف یا نقص در جدار دیواره شکمی یا افزایش فشار در آن ناحیه است. فتق مغبنی یک نوع فتق شکمی است که در ناحیه کشاله ران اتفاق خواهد افتاد. این نوع از فتق شکمی در مردان شایع تر از زنان است. از عوامل دیگر بروز فتق کشاله ران می توان به عوامل اکتسابی، افزایش سن، وجود فتق رانی، بیماری هایی مانند آسم و بیماری های ضعیف کننده اشاره کرد.
علائم فتق کشاله ران
- احساس سوزش یا درد در برآمدگی
- احساس درد یا ناراحتی در کشاله ران مخصوصا در هنگام خم شدن، سرفه یا بلند کردن اجسام
- حس کشیدگی و سنگینی در کشاله ران
- احساس ضعف و فشار در کشاله ران
- هنگامی که روده بیرون زده به درون بیضه فرو برود، درد و تورم در اطراف بیضه ها ایجاد خواهد شد.
- ایجاد برآمدگی هایی در هر قسمت از استخوان معده که در هنگام ایستادن و سرفه کردن بیشتر مشاهده خواهد شد.
انواع فتق کشاله ران
فتق کشاله ران یا فتق اینگوینال 4 نوع دارد که شامل مستقیم، غیرمستقیم، محدود و فشرده می باشد. در ادامه هر کدام را توضیح مختصری بیان می کنیم:
فتق کشاله ران غیر مستقیم
این نوع فتق اینگوینال از شایع ترین نوع است که بیشتر در مردان رخ می دهد. ممکن است در تمام دوره های زندگی رخ دهد. معمولا اگر جنین قبل از تشکیل کامل کانال اینگوینال زایمان زودرس داشته باشد، به این نوع فتق مبتلا می شود.
فتق اینگوینال مستقیم
معمولا این نوع فتق کشاله ران در بزرگسالان دیده می شود که علت بروز آن ضعف عضلات در دوران بزرگسالی و افزایش سن می باشد. این نوع فتق در مردان شایع تر است.
فتق کشاله ران محدود
گیر افتادن بافتی در کشاله ران باعث بروز فتق اینگوینال محدود می شود.
فتق اینگوینال فشرده
این نوع بیماری باعث قطع جریان خون به ناحیه ای روده می شود که یک بیماری جدی محسوب می شود. در صورت بروز باید به صورت اورژانسی درمان شود و خطرات زیادی دارد.
دلایل فتق مغبنی
این نوع بیماری دلایل مختلفی دارد و برخی از انواع آن دلیل مشخصی ندارد. افزایش فشار بر شکم، برآمدگی کوچکی در دیواره شکم، افزایش فشار بر برآمدگی دیواره شکم، بارداری، فعالیت های شدید، فشار در زمان دفع مدفوع، عطسه یا سرفه شدید و… می توانند دلیلی بر ایجاد فتق اینگوینال باشد. در ادامه برخی از عوامل موثر در بروز فتق کشاله ران را معرفی خواهیم کرد.
تشخیص فتق کشاله ران
در واقع برای تشخیص فتق های اینگوئینال یا فتق کشاله ران در هنگام بروز علائم ذکر شده باید به پزشک متخصص جراحی عمومی مراجعه کنید و پزشک با انجام برخی اقدامات به بررسی و تشخیص فتق بپردازد. در وهله اول پزشک با گرفتن شرح حال بیمار و سابقه فرد در خصوص بروز فتق در کودکی و بزرگسالی و سابقه خانوادگی فرد را جویا می شود. سپس در خصوص مشکلات و بیماری های کنونی فرد و سابقه جراحی و مصرف دارو از فرد جویا می شود و پس از بررسی های لازم به انجام معاینه کامل فتق و بررسی جا رفتن و نرفتن فتق می پردازد. در صورت تشخیص، باید سریعا درمان آغاز شود تا از عوارض احتمالی این بیماری و بزرگ شدن فتق و چسبندگی جلوگیری شود. در صورت عدم درمان مشکلاتی مانند گیر افتادن فتق و آسیب به روده نیز به وجود می آید.
در برخی موارد نیز برای بررسی گیر افتادن روده، پزشک انجام تصویربرداری را برای بررسی دقیق تر به فرد توصیه می کند.
درمان فتق اینگوینال چه هدفی دارد؟
درمان فتق در هر دو روش جراحی، باعث برگرداندن بافت داخل شکمی به داخل حفره شکم می شود و دیواره شکمی بازسازی می شود. تمامی قسمت ها به جای خود بازمی گردند. سپس جراح برش ها را بخیه می زند و می بندد. هر کدام از روش ها مزایا و معایب خود را دارند. جراحی باز نیاز به بخیه دارد و دوره نقاهت بیشتری دارد ولی در لاپاراسکوپی فتق ممکن است دوباره فتق بازگردد و عود کند.
مدت زمان عمل فتق کشاله ران چقدر است؟
در حقیقت جراحی هرنی اینگوینال با روش لاپاراسکوپی به طور حدودی 60 دقیقه به طول می انجامد و پس از جراحی در صورت پایدار بودن علائم حیاتی فرد و و خوب بودن شرایط فرد می تواند مرخص شود و عموما به بستری فرد در بیمارستان نیاز نیست.
مراقبت های بعد از جراحی
جراحی باز که دوره نقاهت طولانی تری دارد حدود دو هفته باید استراحت کنید سپس می توانید به زندگی عادی خود بازگردید. در جراحی لاپاراسکوپی، حداکثر یک هفته نیاز به استراحت است. باید از بلند کردن اجسام سنگین حدود شش هفته بعد از جراحی فتق خودداری کنید تا عضلات و بافت ها ترمیم شوند و به صورت کامل بازسازی گردند. حتما از غذاهای با فیبر بالا استفاده کنید و وزن خود را در حالت نرمال نگهدارید. از مصرف دخانیات و سیگار اجتناب کنید. البته می توانید توضیحات کاملتری درباره مراقبت های بعد از جراحی فتق را مشاهده نمایید.
روش های پیشگیری از بروز فتق کشاله ران
اقداماتی که می توان برای جلوگیری از بروز فتق اینگوینال انجام داد عبارتند از:
- ورزش به طور منظم برای قوی شدن عضلات شکم
- خودداری از زور زدن در هنگام دفع ادرار و مدفوع
- خودداری از برداشتن اجسام سنگین
- تعادل وزن و داشتن تناسب اندام
- مصرف غذاهای پرفیبر مانند میوه ها و سبزیجات
- پرهیز از مصرف سیگار و دخانیات
به این نکته توجه داشته باشد که از بروز فتق غیر مستقیم کشاله ران در کودکان نمی توان جلوگیری کرد، و اقدامات ذکر شده برای کاهش ریسک بروز فتق در بزرگسالان پیشنهاد شده است.
عوارض فتق کشاله ران
در صورتی که افراد به درمان فتق ران اقدام نکنند، این نوع از فتق شکمی موجب تشکیل فتق خفه و انسداد شده و علائم و عوارض زیادی خواهد داشت. در واقع فتق خفه زمانی که فتق در کانال استخوان ران گیر کند و نتواند دوباره به داخل شکم حرکت کند، رخ خواهد داد؛ و فتق ران انسداد یافته زمانی که فتق و قسمتی از روده در هم پیچیده شوند، رخ خواهد داد.
هم چنین در صورت عدم درمان فتق، در طول زمان بزرگتر شده و در مردان ممکن است که فتق های بزرگ به داخل کیسه بیضه برگشته و موجب ایجاد درد و تورم کیسه بیضه شود.
فتق گیر کرده نیز در صورت عدم درمان منجر به درد شدید، تهوع، استفراغ و ناتوانی در اجابت مزاج و دفع گاز خواهد شد. فتق مختقن نیز در صورت عدم درمان می تواند منجر به مرگ بافت روده شود، بنابراین نیاز به عمل جراحی فوری دارد.
سخن پایانی
فتق اینگوینال بسیار نادر بوده و افراد باید در صورت مشاهده هرگونه علائم به خصوص علائمی مانند برآمدگی هایی به رنگ قرمز و بنفش تیره یا روشن، برآمدگی های دردناک در اطراف استخوان معده و همینطور قابل توجه بودن برآمدگی در هنگام ایستادن باید برای تشخیص و درمان در اسرع وقت به متخصص جراح عمومی مراجعه کنند.ترمیم و درمان فتق کشاله ران به طور معمول بدون خطر بوده و بیشتر افراد در سریع ترین زمان بهبود خواهند یافت.
اگر سوالی در زمینه فتق اینگوینال و تشخیص و روش درمان آن دارید می توانید با دکتر فرزاد عبدالله پور متخصص جراحی عمومی در انتهای همین مقاله بخش نظرات مطرح کنید تا در سریعترین زمان ممکن پاسخ خود را دریابید.